KALP NAKLİ NEDİR? KİMLERE KALP NAKLİ YAPILIR?
Kalp nakli, vücudumuzun ihtiyaçlarını karşılamayan, pompalama gücü tükenmiş ve diğer kardiyolojik veya cerrahi müdahalelerin yetersiz kaldığı hastalar için uygulanabilir bir tedavi yöntemidir. Bu hastalar genellikle yoğun medikal destek tedavisi altında olup, yaşam süreleri aylarla, haftalarla veya günlerle sınırlıdır. Kalp nakli uygulanacak hastaların ve yakınlarının, bu tedavi yöntemine uyumlu, yatkın ve eğitim almaya uygun olmaları gerekmektedir.
İHTİYACI OLAN HER HASTAYA KALP NAKLİ YAPILABİLİR Mİ?
Kalp nakli için gerekli şartlar mevcut ancak bunu sınırlayan en önemli etken kadavra donör (verici) eksikliğidir. Ülkemizde en az yılda 600-800 kalp nakli yapılması gerekir. Ülkemiz henüz yılda 100 kalp nakli sayısına ulaşamamıştır.
KALP NAKLİ SÜRECİ NASIL İŞLER? ÖNCESİ, OPERASYON VE SONRASI
Genellikle bu hastalar son zamanlarda kalp problemleri nedeniyle sık sık doktoruna başvurmakta olan ve hatta hastaneye sık sık yatan hastalardır. Veya bu hastalar daha önce kalp operasyonu geçirmiş olabilirler, kardiyolojik girişimlerden biri veya birkaçı uygulanmış olabilir. Yeni hastalanmış olabilirler. Bu ve bunun gibi hastalar yani kalp yetmezliğine girmiş tedavi görmekte olan bu hastalar kalp nakli ve mekanik kalp destek sistemleri yönünden incelenirler. Bu incelemeler çok detaylıdır. Doktorunuz size hem istenen tetkiklerin sonuçları hem de nihai konsey kararı sonucunu bildirecektir.
KONSEY KARARI KALP NAKLİ İSE
Kalp nakline karar verilen hastanın konsey kararı kalp nakli ulusal koordinasyon merkezine bildirilir. Şartları önceden belirlenmiş kalp bekleme süreci başlamıştır. Bakanlığımız bekleme listesindeki hastalar acil ve elektif bekleme listesi olarak hastanın durumuna göre düzenlenmiş hasta listeleridir.
KALP NAKLİ SÜRECİ
Kalp nakil sürecinde zamanla yarışın yaşandığı bu süreçte, iki ekip görev yapmaktadır. İlk ekip, donör hastanesine giderek donörün uygunluğunu doğrulamakta ve sürece uygun olarak donör kalbini çıkarmaktadır. Bu kalbin canlılığını koruyarak en hızlı şekilde nakil merkezine ulaştırılması sağlanmaktadır. Bu aşamaların koordinasyonu, özel olarak yetiştirilmiş kalp merkezi koordinatörleri tarafından yapılmaktadır. Ameliyathanede geçen süreç, açık kalp cerrahisinin tüm imkanları kullanarak tamamlanmaktadır.
YOĞUN BAKIM SÜRECİ
Kalp nakli sonrası yaşam süresi en merak edilen konudur. Nakil sonrası hastamız bizim clean room dediğimiz havalandırması da özel olan ultra donanımlı yoğun bakım ünitesine alınır. Bu odada 3-4 gün arasında kalacak olan nakil hastamız yeni kalbi ve yeni hayatına gözlerini açar. '' Hiç heyecanlanmayınız görevlilerin emirlerine uyunuz'' şeklinde verilen komutlarla nakil hastası sakinleştirilmeye çalışılır. Yoğun bakımdaki sıkıntılı zaman dilimi kısa sürecektir.
SERVİS
Yoğun bakım sürecinin ardından, hastanın durumuna göre yaklaşık bir hafta ila on gün arasında süren servis dönemi başlayacaktır. Bu süre zarfında, hastaya ve yakınlarına gelecekte dikkat edilmesi gereken hususlar hakkında doktorlar ve görevliler tarafından eğitim verilmektedir. Bazı ilaçların ömür boyu kullanılması gerektiğinden, bu ilaçların aksatılmadan alınması önem arz etmektedir.
Taburculuk sonrası, hastanın periyodik kontrolleri yapılmaktadır. Bu kontrollerde kullanılan ilaçların kan düzeyleri, EKG ile kalp ritmi, EKO ile kalbin kasılma gücü ve kapak fonksiyonları gibi bulgular incelenmektedir. Bu incelemler genellikle belirlenmiş bir program dahilinde gerçekleştirilmektedir ve hastaların programlarına uyması gerekmektedir.
Kalp Nakli Olanaklarına Erişemeyen Hastalar İçin Alternatif Uygulamalar
Kalp nakli bekleyen hastalar zamanla acil duruma doğru ilerleyebilirler. Bu gibi durumlarda, 'mekanik kalp destek sistemleri' olarak adlandırılan kalp makineleri hastaların yardımına ulaşabilir.
HER HASTAYA BU MAKİNELER UYGULANABİLİR Mİ?
Bu makinelerin da uygulanabilme şartları vardır. Bazen bu makineler; 'iyileşmeye köprü', bazen ' kalp nakline köprü', 'doktorun kararına köprü', bazen da bir süre de olsa 'hayatta kalmaya köprü' olabiliyorlar. Her hastaya uygulanamazlar.
