Her geçen gün daha fazla ülkede maymun çiçeği hastalığı tespit edilirken, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) hastalığın dünya çapında daha da yayılmasını beklediğini açıkladı.
Peki Türkiye’de tespit edilmesede her geçen gün daha fazla ülkede görülen Maymun Çiçeği Hastalığı nedir?
Maymun Çiçeği Hastalığı nedir?
Maymun Çiçeği Hastalığı, 80’li yıllarda ortadan kalktığı düşünülen Çiçek Hastalığına benzer bir hastalıktır. Kemirgenler veya maymunlar gibi çeşitli memeli türler de dahil olmak üzere birçok hayvan türünü etkileyebilmektedir. Virüsün sıfır noktasının ise Orta ve Batı Afrika olduğu düşünülmektedir.
Maymun çiçeği enfeksiyonu, kimi bireylerde kalıcı hasar bırakmadan kendi kendine geçmektedir. Bununla birlikte kimi bireylerde ise farklı rahatsızlıkları tetikleyebilmektedir. Hastalığın, zatürre, beyin zarı iltihabına (menenjit) veya korneanın enfekte olması nedeniyle körlük gibi çeşitli rahatsızlıkların ortaya çıkmasına sebebiyet verdiği bilinmektedir.
Maymun Çiçeği Hastalığı nasıl bulaşıyor?
Hastalık, temel olarak enfekte hayvanların kan, vücut sıvısı ve deri döküntüleri ile bulaşıyor. Bununla birlikte insandan insana bulaşabilen hastalık enfekte olan kişinin ihtiva ettiği lezyonlar, vücut sıvıları, solunum damlacıkları ile bulaşabilmektedir. Bununla birlikte anneden fetüse plasenta yoluyla bulaşabildiği gibi direk temas yoluyla ve cinsel yolla da bulaşabilmektedir.
Maymun Çiçeği Hastalığının belirtileri nelerdir?
Hastalıktan etkilenen kişilerde enfeksiyondan yaklaşık 7-14 gün sonra yüksek ateş görülüyor. Bunun yanı sıra lenf bezlerinde şişme, baş ağrısı, sırt ağrısı, kas ağrısı ve genel yorgunluk da hastalığın belirtileri arasında yer alıyor.
Maymun Çiçeği Hastalığı için tipik belirtilerden biri olan kabarcık benzeri yaralar (döküntü) genellikle ateşin başlamasından birkaç gün sonra ortaya çıkıyor. Maymun çiçeği hastalığında bu kabarcıklar genellikle yüzde, ellerde, ayaklarda ve ağız içi mukozasında görülüyor ve kişide kaşıntıya veya ağrıya sebep olabiliyor. Bununla birlikte, bir maymun çiçeği enfeksiyonunun seyri, tespit edilemeyecek kadar hafif de olabilmektedir. Ve bu durum, virüsün diğer insanlara bulaşma riskini artırmaktadır.
Maymun Çiçeği Hastalığı öldürücü müdür?
Maymun Çiçeği Hastalığına yakalanan kişiler genellikle 2-4 hafta arasında kendiliğinden iyileşmektedir. Ancak risk altında bulunan kişilerde hastalık ölümcül sonuçlar doğurabilmektedir. Maymun çiçeği virüsü vaka ölüm oranı genel popülasyonda %3 ile %6 arasında değişmektedir ve ölüm oranı çocuklarda yetişkinlere nazaran daha yüksek olduğu görülmektedir.
Kimler risk altında?
Maymun Çiçeği Hastalığının yayılımında özellikle çocuklar ve 40 yaş altı bireyler risk altında bulunuyor. Çocukların bu enfeksiyondan ölüm oranları, yetişkinlere nazaran önemli ölçüde yüksek olduğu görülüyor. Maymun çiçeği virüsü, henüz anne karnında olan fetüse plasenta yoluyla bulaşabileceğinden ve hamilelikte komplikasyonlara veya düşüklere yol açabileceğinden hamile kadınlar da yüksek risk altında bulunuyor.
Maymun Çiçeği Hastalığından Nasıl Korunulur?
Maymun çiçeği hastalığı çiçek virüsü ile aynı aileden olduğundan ötürü çiçek aşısı ile yüksek oranda korunabilmek mümkündür. Fakat Çiçek Virüsü uzun yıllar önce ortadan kaldırılmış olmasından dolayı ülkemizde 1983 yılından bu yana çiçek aşısı yapılmamaktadır. 1983 yılından önce çiçek aşısı vurulan bireylerin Maymun Virüsü hastalığını daha hafif atlatacağı düşünülmektedir.
Aşı dışında, enfekte olan kişilerle temastan kaçınılması ve el hijyenine dikkat edilmesi hastalıktan korunmak adına büyük önem taşımaktadır.
Maymun Çiçeği Hastalığının pandemiye yol açma olasılığı var mı?
Maymun çiçeği hastalığının belirti ve bulgularının belirgin olması, şimdiki bilgilere göre belirtisiz infeksiyon yapmaması, yakın ve uzun süreli temas ile bulaşması, bir DNA virusu olduğundan daha az mutasyon geçirmesi ve kolay değişime uğramaması (COVID-19’daki gibi yeni varyantların çıkmaması) gibi faktörler göz önünde bulundurulduğunda COVID-19 gibi bir pandemiye yol açması pek beklenmemektedir.
Son günlerde vaka görülme sıklığının artışının nedenleri konusunda araştırmalar ise devam etmektedir.
